Chúng tôi lại trở về...nơi ấy. Nơi mà khi chúng tôi mới chừng 24,25, mới tốt nghiệp đại học và chập chững bước vào đời. “Nơi ấy” đã từng đón chúng tôi với sự háo hức “thể hiện” năng lực, với nhiệt tình nóng bỏng của một tuổi trẻ đầy nhiệt huyết. Đó là “Phòng Kỹ Thuật Cảng Đà Nẵng”, số 4 đường Bạch Đằng!...
Nơi đây, ngày ấy, phía sau là xưởng cơ khí, phía trước sát đường Trần Quí Cáp là phòng làm việc của ông PGĐ kỹ thuật, kề liền bên là Phòng của chúng tôi.
Phòng được bố trí 3 gian. Gian giữa là ông trưởng phòng, chú P.N.L. Gian tôi ngồi, sát phòng ông PGĐ, có tôi, kỹ sư điện, một kỹ sư cơ khí (Hoà, sau này là Dũng, Châu, Én, Xinh), một kỹ sư vỏ tàu (anh Huy, phó phòng), một kỹ sư máy thuỷ ( anh Thẫm).
Gian bên kia có một kỹ sư cần cẩu (anh Việt), bốn kỹ sư nâng hạ xếp dỡ (chị Nga, chị Cam, anh Kỳ, anh Hùng)
Vài năm sau, phòng chúng tôi chuyển lên “nhà mới”, tầng 3 của VP Cảng, số 20 Bạch Đằng ĐN, sáp nhập với phòng công trình, lúc này lại thêm những Cảnh kỹ sư xây dựng, Sơn, kỹ sư công chánh...Ông Cảnh sau này rời Cảng, làm TGĐ PMU 85, chỉ huy thi công hầm đường bộ Hải Vân hoành tráng! Toàn bộ không gian 04 BĐ thuộc về Xưởng Cơ Khí...
Được thành lập vào những năm đầu sau 75 nên phòng chúng tôi chủ yếu là các anh chị ngoài Bắc chuyển vào, chỉ có tôi, anh Hoà, anh Dũng (về thay anh Hoà đã ra làm tự do) là “gin nguỵ”, cùng những anh Xinh, Én, Châu. Sau này khi tôi rời Cảng thì giới thiệu anh Ba, học cùng lớp về thay...
Hồi ấy chúng tôi làm việc vui lắm. Phải giữ gìn giờ giấc XHCN. Phải phấn đấu ngoan ngoãn để được lao động tiên tiến. Công việc xong, có rảnh thì nên ngồi tại bàn đọc sách, uống trà. Nếu “dại dột” đi kiếm việc làm bên ngoài để “cải thiện” là bị phê bình là không “nghiêm túc” và mất...”lao động tiên tiến”!...
Chú T.C.C, phó GĐ KT, kỹ sư ở Ba Lan về, đã có thành tích phá bom từ trường ở Hải Phòng (ấy là nghe chú kể vậy), là một con người ham việc, xông xáo, tài hoa, “bao cân” hết các vấn đề kỹ thuật. Chú PNL, trưởng phòng, vốn từ bộ ngoại giao chuyển sang, hiền lành, phong cách sư phạm, không giành giật, bon chen...
Chúng tôi chẳng ai đụng chạm ai, việc ai người nấy làm, dở hay người ấy biết. Tôi thì thân với kỹ sư cơ khí cùng khoá tên L.V.Hoà, sau đó thì N.X.Dũng. Tôi kiêm phụ trách một tổ điện 24 người, mà thật sự chỉ có 10 người, còn 14 người là cầu thủ bóng đá Cảng ĐN, chỉ ghi danh lãnh lương, lừng danh một thời với Hùng, Quang, Đức, Vũ..... Tổ có mấy anh thợ “nguỵ lưu dụng” rất giỏi tay nghề. Vậy là mặc sức mà tung tác.
Về công việc thì không ai chê chúng tôi được, mà về giờ giấc XHCN, thanh niên tiên tiến thì tôi là hạng bét, luôn luôn bị phê bình dùng thời giờ XHCN để làm việc riêng. Chiều về thì...”có chi khôn.n.n...g” và... nhậu. Bia quốc doanh, bia bock, bia hơi, rượu “rị vô lề”..., không chiều nào không có! Rồi thì đăng ký “sáng kiến cải tiến”. Quá nhiều kỷ niệm vui và “hấp dẫn” trong 8 năm tôi làm việc ở đây. Sau này mỗi lần gặp, bao giờ Nguyễn Xuân Dũng (PTGĐ Cảng) cũng say sưa kể lại những “câu chuyện ngày xưa”, mặc hắn nhơn nhơn rất đỗi tự hào!...
Những câu chuyện vui bây giờ mới kể:
Hoà nhà trên Hoà Khánh, chú Chánh PGĐ kỹ thuật, rất gần gũi, yêu quí với mấy kỹ sư cơ khí, động lực, nên hay rủ Hoà về ăn trưa (chú ở một mình). Hoà kể, có bữa chú kêu “ Trưa ni về ăn với chú cho vui, nhiều đồ ăn lắm mà nhà chẳng có chó, mèo!” Hoà cũng thường về nhà tôi, sau không về nữa, hỏi sao? “Anh em nhà mi ăn nhanh quá, tau ăn chậm, theo không kịp, mà ngồi ăn sót lại một mình, kỳ lắm!” Đúng là tuổi trẻ đầy sĩ diện!
Chuyện khác, cây bơm xăng của phòng vật tư bị trục trặc, xăng ra nhiều mà đồng hồ đếm ít. Chú Tính trưởng phòng vật tư gọi tôi, bảo kiểm tra, sửa chữa. Tôi vâng lời, tháo bộ đo đếm, để trên bàn mở ra xem, kêu ông Xuân Dũng cùng kiểm tra. Ông Dũng phát hiện một bánh răng nón trong bộ đếm bị mòn, bảo chỉ cần chêm lên vài “yêm” là xong. Tôi bảo để đó tôi giải quyết, rồi báo chú Tính cho tôi một tuần...nghiên cứu! Một tuần sau, ông Dũng chêm bánh răng lên một tí, bộ đo đếm chạy êm ru. Lấy can 20 lít bơm nghiệm thu, đúng y booang! Chú Tính vui lắm, thưởng cho 2 chúng tôi, mỗi thằng 20 lít xăng, quí giá vô cùng. Tôi đăng ký “sáng kiến cải tiến”, được tiền thưởng, rủ ông Dũng vô khách sạn Đông Phương uống bia say mềm, về nhà ổng ngủ mê mệt, suýt mất chiếc xe honda 67 để quên ngoài hiên!...
Liều nhất là chuyện dịch catalogue hướng dẫn sử dụng một hải bàn từ tiếng Anh gần 200 trang của một tàu viễn dương cập Cảng sông Hàn mà tôi nhận dịch, nhờ H.Q. Việt giúp vài chương cho kịp tiến độ (lúc đó tiếng Anh của tôi và Việt mới cỡ bằng B). Không biết tài liệu dịch này có giúp gì được cho mấy ông tài công của tàu, hay đã xảy ra một vụ Titanic nào khác không chừng!...
...
Hơn 30 năm trôi qua, vật đổi sao dời. Xưởng Cơ Khí, phòng Kỹ Thuật của chúng tôi đã là một nhà hàng nhộn nhịp của một “madame” thân thế ngoài Bắc cùng tên với ông trưởng phòng ngày ấy. Những “kỹ sư trẻ” đã mon men tuổi 70, gặp nhau hỏi “có chi khôn.n.n.g..” thì người một chút bia, người chai nước ngọt, vàng son xưa đã xám ngoét cả rồi!....
Hôm nay hẹn tìm lại “không gian xưa”. Chỗ cái bàn chúng tôi ngồi ngày đó, giờ không giấy tờ tài liệu, mà ngào ngạt mùi vị thức ăn, lao xao người phục vụ. Xưởng cơ khí có cái tổ điện thân thương của tôi đã thành nhà bếp, nhà vệ sinh, nhà hàng 3 tầng. Phía đối diện là Cảng sông Hàn từ cầu 1 đến cầu 7, đã bị xoá, trở thành một hành lang du lịch, một con đường ven sông đẹp nhất Đà Nẵng với những chiếc tàu du lịch, những cây cầu nhiều dáng vẻ, in bóng long lanh trên giòng nước trong xanh....
Không gian xưa, kỷ niệm cũ, kỹ sư hay công nhân, sếp hay lính, rồi cũng tàn lụi theo năm tháng, nhoà nhạt với thời gian. Tất cả như mây bay trong cõi trời vô định. Còn lại chăng là một chút thân tình hồn nhiên tuổi trẻ, bất biến với thời gian, để hôm nay đây, những câu chuyện râm ran, những trận cười hỉ hả, trên đôi môi héo úa những cụ U 70, mà vẫn xanh tươi như tâm hồn “những người trẻ”, những kỹ sư rất trẻ năm nào!
Nguyễn Quang Chơn
15.3.21
Bài viết cuối về anh em phòng kỹ thuật Cảng ngày xưa, kính dâng hương hồn chú Lân, tặng chú Chánh, tặng các anh chị trong phòng, mong mãi mãi bình an...
