Mưa, lũ, trôi nhà, lở đường, chết người..., nghĩ gì?

Ba ngày nay, một cơn áp thấp nhiệt đới ở biển Đông đã ảnh hưởng khắp miền Trung nước ta gây ra những cơn mưa, lúc lớn, lúc nhỏ, dường như liên tục...Từ trung ương đến địa phương đều cuống cuồng chống đỡ. Trưa nay, các trường học được nghỉ, cha mẹ líu tíu đón con về. Truyền thông đưa tin, đã có sạt lở đường Trường Sơn, đã có lũ ngập các tỉnh miền Trung, miền cao, đã có chết người...

TV chiếu mấy ông chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh, thành phố mặc áo mưa, đội mũ cối lội mưa chống lũ, quân đội được điều ra giúp dân. Cả một hệ thống tỏ ra nhiệt tình chống đỡ, quyết để thiệt hại ít nhất, và ít dân chết nhất!....

Mưa, gió, bão, lụt. Ở quê tôi, tôi nhớ hoài. “ Quê hương tôi nghèo lắm ai ơi, mùa đông thiếu áo hè thời thiếu ăn. Trời hành cơn lụt mỗi năm, với đau thương xuống tràn ngập....” Hồi nhỏ xíu đó, tôi ở Tam kỳ, cứ tháng 10, tháng 11 mưa, là lụt. Lụt ngập cống Quỳnh Châu, đủ để chúng tôi lội nước, bơi thuyền. Lụt cao lắm năm Thìn thì cũng tới ngang văn phòng quận. Hồi đó chính quyền có chương trình xây đập Phú Ninh để ngăn lụt và điều hoà tưới tiêu cho cả vùng nông thôn Quảng Tín. Rồi 75 đến, dự án đó cũng được các vị lãnh đạo đương thời triển khai, tôi cũng góp công sức một ít trong đó, khi đang là sinh viên... Từ đó, lụt không còn về mỗi năm nữa...

Rồi những thập niên 20. Không hiểu sao, phong trào xây thuỷ điện mở ra như nấm. Người người làm thuỷ điện, nhà nhà làm thuỷ điện. Việt Nam ta lúc đó mới có thuỷ điện Đa Nhim do Nhật tài trợ với công suất 160 MW, được xây bồi thường chiến tranh năm 1961, thuỷ điện Trị An 1984, 400 MW, và thuỷ điện Sông Đà dưới thời thủ tướng Võ Văn Kiệt, công suất 1.920 MW, do Nga xô giúp đỡ...

Khoảng năm 2009, bạn tôi lúc đó là sếp của tôi, thấy người ta làm thuỷ điện quá trời, biểu tôi “ Ông lên cao nguyên khảo sát để chúng ta nên làm một cái thuỷ điện”. Tôi cười trong bụng nhưng vẫn chấp hành, vì muốn tìm cho ra cội nguồn thuỷ điện. Nhân có ông bạn tôi, kỹ sư công chánh, đang thi công một thuỷ điện tư nhân ở Ma Đrắc công suất 5 MW, và ông bạn cùng lớp đang lãnh đạo sở Công Thương trên Ban Mê Thuộc. Tôi đi “khảo sát”. Sếp công thương chỉ trên bản đồ. Các con suối lớn nhỏ đã được khoanh dấu đỏ, xanh các dự án. “Còn 3 chỗ này, ông muốn đầu tư thì tôi giúp!”. Rồi tôi lên thực địa thăm ông bạn tôi đang chỉ huy công trường trên ấy!...

Đường lên đến công trường không dễ đi, mặc dầu từ rìa thành phố đến đó, đã có con đường mòn, và vô số rừng đã được chặt phá mở đường. Bạn tôi như một cư sĩ khổ hạnh trong nhóm Kiều Trần Như thời Tất Đạt Đa. Một cây đàn, mấy tập sách, mấy xe ủi..., bạn chờ cho xong công trình như chờ sự giác ngộ!...

Và chính tôi mới là người giác ngộ, khi tôi hiểu ra chính sách “thuỷ điện” đại trà của quốc gia. Rừng bị phá. Thiết bị toàn made in China từ tourbine cho tới thiết bị điều khiển, giá rẻ bằng 1/3 so với Nhật, Tây âu. Và, đặc biệt là những quả bom nước. Những quả bom nước, nếu không cho nổ hoàn toàn một lần, thì đều phải cho xả một ít, khi mưa đổ trên rừng!....

Đương nhiên tôi đã không cho bạn tôi làm thuỷ điện nhưng lòng tôi buồn rười rượi...Và cái gì đến sẽ phải đến. Điện thì vẫn thiếu, tiền điện thì vẫn cao, ngành điện thì vẫn lỗ, và mỗi năm, thành phố chưa mưa, lũ đã tràn về!... 

...

Tôi biết Tập đang mỉm miệng cười mỗi khi mưa đổ xuống phương Nam. Nắng, Tập ngăn sông Lan Thương, miền hạ du khô cháy, nước mặn tràn vào, cả đồng bằng sông Cửu long khốn khổ. Mưa, Tập ngồi uống rượu, mở cống miền cao, và tự người dân Việt xả lũ hoà theo để tránh vỡ đập... Lũ chồng lũ, các cơ quan đoàn thể chính quyền xắn tay cứu nước, cứu dân, thiệt hại tốn kém còn hơn hàng ngàn bom tấn lúc chiến tranh!...

...

Ta đang bạn bè với một tay anh chị giang hồ thâm hiểm lưu manh loại đại ca thế giới. Trời đã đặt ta vào vị trí này rồi thì làm sao cải được. Nhưng đã hơn bốn ngàn năm, xứ sở này vẫn “Nam quốc sơn hà nam đế cư, tiệt nhiên định phận tại thiên thư...”, nên ta đã dùng giòng Như Nguyệt để phá quân Nam Hán, dùng Bạch Đằng để phá bọn Nguyên Mông. Núi và sông cũng đã từng giúp Hồ Chí Minh lập nên nước VNDCCH. Và bây giờ, cũng núi và sông đó, chúng ta lại đưa thân mình ra gánh tai hoạ, con cháu ta phập phồng lo sợ, mỗi mùa mưa nước trở về, vì sao vậy?

Ôi, mưa lũ là qui luật của thiên nhiên. Mưa và lụt đem lại sự màu mỡ, phù sa cho đất, sản vật cho nông, ngư dân. Mưa và lụt cũng là những kỷ niệm thân thương của những con người miền trung mỗi độ Đông về. Chúng tôi nhớ mình đón lụt, bão, như một qui luật, thói quen. Bởi ông bà đã đúc kết quá rõ ràng, “Ông tha mà bà chẵng tha, làm cho cái lụt hăm ba tháng mười!”...Đến tuổi này, tôi vẫn còn nhớ những bữa cơm mùa lụt ngồi trên phản nước ngập đến chân, mẹ kho mặn mấy con cá lòng tong, hay mấy con cá thính với trứng gà...

Nay thì tháng nào cũng có thể có lũ, mưa thành lụt thì chẳng kể tháng mười. Ngập bất kể lúc nào. Chết bất kể lúc nao!

Nghĩ cho cùng, thâm nho khó qua quân tử tàu. Và tàu cọng lại càng điếm đàng hơn. Còn ta. Lịch sử bốn ngàn năm. Từ giặc Ân, Phù Đổng Thiên Vương mới thiếu niên đã biết dùng tre Là Ngà đánh đuổi. Chừ chẵng lẽ thời nay, lũ ta già như ri mà cứ ngu đần cúi đầu, quì gối làm ngơ!...

Muốn hết những cơn lũ hại quốc, giết dân. Phải dẹp bỏ những thuỷ điện lao nhao, bá láp bá xàm. Hãy để thiên nhiên thuận với tự nhiên!...

Nguyễn Quang Chơn

08.10.20

Miền Trung, ôi miền Trung...

Tháng bảy, cả nước đang mừng 99 ngày không có ca covid mới, không có người chết vì dịch, thì đột nhiên, Đà nẵng rộn lên, nóng như một chảo lửa, khi hàng chục người dương tính với Corona mà không tìm ra F0. Tái dịch. Tâm dịch. Ổ dịch. Giải cứu khỏi ĐN. Phong toả như Vũ Hán..., những ngôn từ, những phát ngôn, ĐN như một cõi tội đồ!....

Hơn hai tháng với cả nước góp sức, với sự chỉ đạo quyết liệt của chính phủ, với lòng quyết tâm, đầy trách nhiệm của người dân Đà Nẵng, dịch cũng tan, để lại bao nỗi bàng hoàng, xót xa, cho người dân ĐN, cho bè bạn miền trung, cho người thương cả nước!...

Tôi cũng muốn có một cuộc sống “đời thường mới”, muốn đi vài nơi đâu đó gần gần, thì cơn bão số 5 ập tới, cộng đồng lại co ro, lo lắng...Rồi bão cũng đi chệt hướng, nắng lại về ấm trên giòng sông Hàn, trên bãi biển dịu hiền đẹp nhất hành tinh...Tôi lại buổi sáng đi bộ, chào những người quen trên đường, lại tung tăng với sóng biển...

Tháng 10 đã đến. “Bao giờ cho đến tháng 10?”. Mọi chuyện dường như đã ấm êm trở lại, bình yên trở lại, những con đường Đà nẵng lại tấp nập ngựa xe, trẻ con đi học, người người đến sở. Chỉ khách du lịch là còn thưa thớt, đại diện chính quyền gởi thư cám ơn cả nước và mời gọi người người quay lại... Đà nẵng vẫn luôn luôn thân thiện...

Ngày 01/10, tôi và Tâm đi Hội An. Đi để hưởng cái rộn ràng trống lân ngày rằm tháng tám, để ngắm ánh trăng vàng chen với dòng người trẩy hội bên bến sông Hoài. Chúng tôi đi, lòng náo nức....

Và Hội An, buồn như...Hội An ngày xưa. Quán xá đã mở nhưng hắt hiu bóng vắng. Những chiếc thuyền trên sông Hoài treo cờ, treo đèn lồng sắc màu sặc sỡ, chủ thuyền lên bến gọi mời, nhưng du khách đâu mà xuôi nước sông Hoài. Một góc nhỏ đường Lê Lợi có một đội lân của phường đang múa. Trên đường Phan Châu Trinh, đám lân chuyên nghiệp lôi kéo một số khách đứng nhìn. Khoảng 10 giờ. Hội An hoàn toàn vắng lặng. Những con đường vốn chen nghẹt người đi như Trần Phú, Nguyễn thái Học, Bạch Đằng, nay tối om, đáng sợ. Trăng trung thu dường như cũng buồn, nấp kín trong những đám mây!....

Sáng tinh sương, tôi đạp xe rong phố. Hội An ngủ sớm và dậy trễ. Dậy trễ thôi chứ sớm để làm gì. Chỉ mấy quán hàng bình dân mở cửa để các em học sinh ăn sáng đến trường, các chú xe thồ, xích lô ngồi uống ly cà phê sáng, và tôi, bên vỉa hè, nhìn lên nhà người bạn thân, cửa vẫn đóng im ỉm từ chiều tối qua, sáng nay chưa mở. Chợt nhớ hai bài thơ viết về đêm và sáng của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

 “Hội An còn ngái ngủ

Mái chùa ôm vầng trăng

Giật mình nghe tiếng chổi

Gà gáy vàng trong sương” 

( Hội An sớm)

 và 

“Bập bềnh cơn sóng rợn

Nghìn lồng mắt chao nghiêng

Những linh hồn thức dậy

Thở cùng Hội An đêm” 

( Hội An đêm).

...

Trở về Đà Nẵng với một chút nhuốm buồn. Chưa kịp tính toán gì cho một chuyến đi xa thì lại một cơn dông, một cơn mưa. Cả miền Trung lại chìm vào màng khói, và người dân lại bó gối muộn phiền. Hàng quán chưa kịp khởi sắc đã lại tối màu...

Chiều nay, tôi rót một ly rượu, gởi một bài thơ thăm hỏi bạn Sài Gòn. Bạn đang bịnh, trời cũng mưa. Nhắn một người bạn cùng thành phố. Bạn đang nhìn trời, thương cho dân lành khốn khổ. Ở đâu đó, một người bạn tôi đang chịu nỗi khắc trị chemo, một người đang chờ sinh thiết.... 

Ly rượu độc ẩm. Cạn khô rồi mà mưa vẫn rơi, mù mịt ngoài trời!...

Ôi Đà Nẵng, miền Trung,....

Nguyễn Quang Chơn

07.10.20

Tổng thống Donald J. Trump và virus Corona

Chỉ 24 giờ sau cuộc tranh luận đầu tiên giữa Trump vs Biden và một tháng trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ quốc, ngày 02/10/20, truyền thông đưa tin vợ chồng tổng thống Trump bị dương tính với covid 19. Tin này lập tức lan nhanh khắp thế giới, và cũng

 ngay từ trang twitter của Trump!...

Thật lạ so với các nước độc tài, độc đảng, tình trạng sức khoẻ lãnh tụ là “top secret”, bí mật tuyệt đối. Chỉ khi nào đột nhiên thấy họ vắng mặt ở các sự kiện quan trọng, rồi quốc gia thông báo lễ tang thì mới biết, hoặc khi họ bị khởi tố bắt giam, thì đột nhiên tin tức khắp nơi về bệnh nặng của họ mới lộ ra, thường là trò ung thư...giai đoạn cuối!...

Ông Trump dính covid vào thời điểm này thì thật là gay go. Gay go cho ông. Gay go cho nước Mỹ. Và gay go cho cả thế giới. Cái tin này lan ra. Chắc hơn một tỷ người lo lắng, buồn thương. Và cũng hơn một tỷ người hớn hở, vui mừng. Trong những người buồn lo đó, chắc chắn có tôi. Và trong những kẻ sướng mừng đó, chắc chắn có...Tập Cận Bình!...

Ông Tập Cận Bình, một lãnh tụ xảo quyệt và nguy hiểm nhất mà tôi từng thấy ở đất nước Trung Hoa. Trong các cuộc chiến đánh phá Việt Nam tự xưa xửa đến nay, thì chỉ cuộc chiến dưới sự dẫn dắt của Tập là thâm độc nhất. Chỉ nhìn những trận gần đây nhất. Mao với Hoàng sa. Đặng với chiến tranh 6 tỉnh biên giới. Giang trạch Dân với Gạc Ma. Thì Tập, chỉ nhỏ nhẹ với 16 chữ vàng. Lúc nào cũng thân thiện, lúc nào cũng anh em. Miệng lưỡi Tập thơn thớt, mới “môi hở răng lạnh” ở quốc hội VN vừa về, thì tàu hải giám đã kéo ra biển Đông xua đuổi dàn khoan, đập phá ngư dân Việt. Tập không đánh ta bằng vũ khí gậy gộc. Tập phong toả biển đông. Tập đưa bàn tay “vàng” ra bắt, và hàng chục dự án “xương sống” của quốc gia hoặc trùm mền hoặc lỗ chỏng gọng ngàn ngàn tỷ đồng, hàng trăm đập thuỷ điện như những trái bom nước treo trên đầu dân, hàng năm xả lũ, phá hại biết bao nhà cửa, tài sản, nhân mạng...

Tập mở cửa tiểu ngạch, thì hàng tỷ vi sinh, hoá chất bẩn tràn vào đời sống dân Việt, để hiện nay, tỷ lệ ung thư của VN là cao nhất thế giới, phổ biến từ trẻ con đến tận người già...

Tập nở nụ cười thân thiện thì hàng ngàn dân TQ sang lập nghiệp, sinh con đẻ cái ở VN, và đủ loại tệ hại xã hội tràn lan. Tập mời giao lưu văn hoá thì hiện nay người Việt đã đầy đủ “đức tính” của người Hoa. Hỗn loạn, chen lấn, la hét chỗ công cọng, giành giật bưng bê vơ vét buffet. Mất vệ sinh, bôi bẩn môi trường mọi lúc mọi nơi có thể!...

Tập giỏi. Tôi công nhận hắn giỏi. Tập hiểm. Tôi công nhận hắn hiểm. Tập đáng sợ. Tôi công nhận cần phải cảnh giác hắn!...

Đó là trong nước tôi. Còn trên trường quốc tế, Tập còn đa mưu hơn. Với các nước nhỏ. Tập dùng chiêu cho vay gọi là “bẫy nợ”. Hàng loạt các nước Đông Á, Nam Á, Phi châu sụp bẫy nợ này của Tập. Đối với các nước lớn, Tập dùng chính sách đầu tư và hổ trợ tài chính như ở Ý. Riêng với Mỹ, Tập dùng chiêu “chui sâu, leo cao, bò rộng, ăn cắp”... Thời Đặng, Đặng tuyên bố “ cho 100 sinh viên du học Mỹ, chỉ cần một người trở về nước là thành công rồi!”  Thời Tập, số lượng được nhân lên nhiều ngàn lần hơn thế nữa và còn chua thêm. “Ở lại Mỹ bao nhiêu người Hoa là thành công bấy nhiêu!”....

Trời sinh Tập, lại cũng sinh Trump. Vị tổng thống thứ 45 của HCQ Hoa kỳ. Một tỷ phú hàng đầu nước Mỹ những thập niên 80, 90. Cao to, lững thững như một con voi (con voi đảng Cọng Hoà). Ông giữ cương vị tổng thống Mỹ quốc khi uy tín nước Mỹ trên trường quốc tế đang đi xuống thấp nhất so với Trung Hoa. Nền kinh tế Hoa Kỳ đang bấp bênh vai vế với Trung quốc. Người Hoa bỏ tiền mặt mua nhà, shopping center, farm...khắp nước Mỹ. Học sinh, sinh viên Trung quốc hiện diện ở khắp các trường trung học, đại học danh giá ở Hoa kỳ. Nhiều vị trí trong lãnh vực khoa học, văn hoá, công nghệ được các giáo sư, tiến sỹ gốc Trung dẫn dắt, nghiên cứu. Công nghệ thông tin “made in China”, hành gia dụng len lỏi vào các ngõ ngách đời sống dân Mỹ với giá rẻ như bèo!...

Tập tuyên bố. Và Tập tự tin. Chỉ có một vành đai, một con đường: Cọng hoà nhân dân Trung Hoa. Thế giới dường như co rúm lại, chần chừ, chờ đợi, nghe ngóng....

May thay, Donal J. Trump bước ra trên vũ đài chính trị. Và. Nước Mỹ đã “Great Again”. Và, năm đầu tiên đối diện với Trump, Tập rất hung hăng. Năm sau dịu giọng. Và năm sau nữa thì im lặng... Thế giới lại xôn xao và hy vọng. Hy vọng nước Mỹ trở lại đúng vị thế của mình. Và Trung quốc cũng bước chân lùi về đúng hạng thứ của họ....Thì từ Vũ Hán, tháng 12.2019, một con virus xuất hiện. Nó vô ảnh, vô hình, bay đi khắp thế gian. Hệ thống phòng không Nato ngơ ngác để nó tràn vào châu Âu. Hệ thống viễn thám, phòng ngự siêu đẳng của bộ quốc phòng Mỹ như kẻ điếc, người mù. Chúng ung dung càn quét, hết Italy đến England, gieo rắc thảm hoạ khắp Á châu rồi đến New York, Cali....từ dân nghèo tới tỷ phú, trẻ tới già....

Tập không nói nữa, Tập im lặng. Con virus vũ hán cũng không nói không rằng. Nhưng công sức của Trump trong 3 năm gắng sức đã bị chặn đứng, phá bỏ, thậm chí còn gây bạo loạn, xung đột, chia rẽ. Trump bây giờ như đi trên lửa, như lội trong mưa. Cứu dân, cứu nước lúc này còn chưa xong, sức đâu, giờ đâu mà...diệt Tập. Tập không nói nhưng Trump nói. Trump tuyên chiến cả với kẻ thù vô ảnh vô hình. Trump ngạo nghễ tự tin không mang khẩu trang đến chỗ đông người. Trump muốn biểu lộ rằng một người Mỹ mạnh mẽ sẽ không sợ bệnh tật. Một quốc gia văn minh sẽ đủ sức chặn đứng các luồng khí độc. Và thật bất ngờ, sáng 02.10.20, Trump tuyên bố, tôi và vợ bị dương tính với covid 19, dẫu rằng trong twitter ông vẫn tự tin, “chúng tôi sẽ vượt qua!...”

....

Ông Trump, tôi là một trong hàng tỷ người trên thế giới này cầu nguyện cho ông vượt qua. Nhưng có muốn biết chắc ông có vượt qua hay không thì phải mất ít nhất 14 ngày ông buộc cách ly với cộng đồng. Mà thời gian đến ngày bầu cử chỉ còn có 30 ngày. Thì cơ hội tranh cử chiến thắng của ông quả là mong manh, bất lợi. Tôi không những cầu mong ông thắng con covid mà còn cầu mong ông thắng ông Biden nữa! Ông đã thấy rõ bước đi của chính quyền Tập, thì lúc này, chắc ông lại càng “thấm” với sự xảo quyệt “Trung cọng” với con virus “tác chiến” “đúng lúc, đúng người”. Tôi cầu mong ông khoẻ và thắng cử và mong ông hãy trả thù. Sòng phẳng như một người Mỹ đúng mực. Súng trong tay, sẵn sàng bắn những kẻ trộm cắp, phá hoại, xâm phạm sở quyền riêng tư kẻ khác...

Nước Mỹ sẽ “great again” nhưng nước Mỹ cũng đừng “lừng lững” như ông, không đeo khẩu trang, tự tin, chủ quan để rồi...dương tính!

Người quân tử, hãy rộng mở, thân thiện với anh hùng hào kiệt. Nhưng xin cứ khép lòng, cảnh giác với bọn tiểu nhân! 

Chúa sẽ giúp ông bình an. Nhân dân tiến bộ trên thế giới sẽ giúp ông diệt cọng Tập!

Nguyễn Quang Chơn

03.10.20

Nghĩ gì về những bài phát biểu tại kỳ họp kỷ niệm 75 năm thành lập tổ chức Liên Hiệp Quốc...

Kỳ họp kỷ niệm 75 năm thành lập của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ) ở New York ngày 22/9, đã cho thấy tác động của đại dịch COVID-19 to lớn ra sao. Bài phát biểu được nguyên thủ quốc gia các nước stream on line. Tất cả bởi một kẻ khủng bố vô ảnh, vô hình, mà WHO gọi là virus Corona!...

Khi bắt đầu bài phát biểu, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres nhìn về phía phòng họp của Đại hội đồng LHQ, nơi 193 quốc gia thành viên LHQ  chỉ cử 1 nhà ngoại giao đại diện được phép ngồi dự. Họ phải đeo khẩu trang và giữ khoảng cách.

Ông Tổng thư ký Guterres dáng dấp như một nhà giáo, tỏ ra lo sợ chiến tranh giữa hai cường quốc nhất nhì thế giới. Ông kêu gọi mọi người cùng nhau ngăn chận...

 “Chúng ta phải làm mọi thứ để tránh một cuộc chiến tranh lạnh mới. Chúng ta đang đi theo một hướng rất nguy hiểm...”

Ông chia sẻ:

"Trong một thế giới bị đảo lộn, căn phòng này của Đại hội đồng LHQ nằm trong số những cảnh tượng kỳ lạ nhất. Đại dịch COVID-19 đã làm thay đổi cuộc gặp thường niên của chúng ta đến mức không còn nhận ra được nữa" 

Từ nhà trắng, tổng thống Mỹ Donald Trump đã gởi đến một bài tham luận chát chúa, lên án TQ đã mang virus corona đến cho thế giới. Ông kêu gọi TQ phải trả món nợ này. Xin trích một vài đoạn phát biểu của Dnald, lượm lặt trên mạng:

"Tôi rất tự hào được phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, 75 năm sau khi kết thúc Thế chiến II và thành lập Liên Hiệp Quốc.

Chúng ta một lần nữa đang bước vào một cuộc chiến toàn cầu vĩ đại. Chúng ta đã phát động một trận chiến mãnh liệt chống lại kẻ thù vô hình: Virrus China cướp đi vô số sinh mạng tại 188 quốc gia.

Tại Hoa Kỳ, chúng tôi đã tiên phong về các biện pháp điều trị cứu người, giảm tỷ lệ tử vong 85% từ tháng Tư. Nhờ những nỗ lực của chúng tôi, ba loại vắc-xin đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng cuối cùng. Chúng tôi đang sản xuất hàng loạt các loại vắc-xin này trước để có thể chuyển chúng cho người dân.

Chúng ta sẽ đánh bại virus. Chúng ta sẽ kết thúc đại dịch. Và chúng ta sẽ bước vào một kỷ nguyên mới của sự thịnh vượng, hợp tác và hòa bình chưa từng có.

Khi chúng ta theo đuổi tương lai tươi sáng này, chúng ta phải buộc quốc gia đã phát tán virus này ra thế giới phải chịu trách nhiệm: Trung Quốc!

Trong những ngày đầu virus bùng phát, Trung Quốc đã phong tỏa đi lại nội địa, trong khi vẫn cho phép các chuyến bay rời Trung Quốc – và đầu độc thế giới.”

Ông cũng lên án tổ chức y tế thế giới đã bị TQ kiềm toả để thông tin sai lệch về đại dịch. Lên án TQ đã phá hoại môi trường không khí và môi trường biển. Ông cũng yêu cầu LHQ phải quan tâm giải quyết các vấn nạn như chủ nghĩa khủng bố, áp bức phụ nữ, cưỡng bức lao động, buôn lậu ma túy, buôn người và cưỡng ép bán dâm, đàn áp tôn giáo và thanh trừng sắc tộc đối với các nhóm thiểu số tôn giáo...Toàn là những điều TQ đang làm tại nước họ và những sắc tộc lân cận đang bị họ cưỡng bức như Tây Tạng, Ngô Duy Nhĩ...

Bên cạnh, ông cũng ca tụng những thành tựu nước Mỹ đã đạt được trong 4 năm ông làm tổng thống. Thông báo rằng vũ khí chiến tranh của đất nước ông đang rất mạnh, mạnh không ngờ. 

“Chúng tôi đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Vũ khí của chúng tôi bây giờ là ở cấp độ tối tân mà chúng tôi chưa bao giờ có trước đây, thẳng thắn mà nói là trước đây chúng tôi chưa bao giờ nghĩ sẽ có được vũ khí như thế!”

15 phút sau đó là bài phát biểu của Tập Cận Bình. Tập phát biểu thật hiền từ, trái ngược với bài phát biểu trước đó của Trump: “TQ không có ý định gây chiến tranh hay chiến tranh lạnh với bất kỳ nước nào”. "Chúng tôi sẽ tiếp tục thu hẹp sự khác biệt và giải quyết tranh chấp với nước khác thông qua đối thoại và đàm phán", và kêu gọi các nước hợp tác với WHO để chống dịch...

Đại diện phía Đông Nam Á, có hải biên ở biển Đông, tổng thống Indonesia cũng tỏ ra lo ngại chiến tranh. Ông Joko Widodo nhấn mạnh: "Chiến tranh không có lợi cho bất cứ ai. Chẳng có nghĩa lý gì khi ăn mừng chiến thắng giữa đống đổ nát. Chẳng có nghĩa lý gì khi trở thành cường quốc kinh tế lớn mạnh nhất trong một thế giới đang sa lầy".

....

Qua cuộc hội nghị này chúng ta thấy sự khác biệt rất lớn trong quan điểm các nước. Và thật sự vai trò của LHQ trong mấy thập niên gần đây chỉ là bù nhìn. LHQ có làm được gì khi ngăn Mỹ đánh Cosovo, đánh Irag, đánh Libiya? Lực lượng mũ nồi xanh chỉ là lực lượng vô dụng, là sự du lịch quân đội của các nước, và biết đâu, là những đoàn quân tình báo của các quốc gia...

Tôi không thích bài phát biểu của ông Trump trên diễn đàn này với sự khoe khoang thành tích nước Mỹ trong thời gian ông cầm quyền một cách khá trơ trẽn, nhưng có lẽ ông cần cho mọi người trên thế giới và dân chúng ông biết điều này, khi cuộc bỏ phiếu bầu nhiệm kỳ hai của ông chỉ còn 2 tháng nữa. Nhưng tôi đồng quan điểm với ông trong yêu cầu TQ phải trả nợ cho thế giới về vụ phát tán Vorus Vũ Hán, về ô nhiễm môi trường và những tệ hại khác cho nhân loại mà họ đã gây ra...

Tôi cũng thông cảm cho ông Widodo khi chiến tranh xảy ra trong khu vực. Đất nước tôi đã quá đau khổ trong chiến tranh. Tuổi của tôi đã chứng kiến hầu hết những quằn quại trong chiến tranh và đau đớn trong hoà bình...

Tập Cận Bình thì như một con chuột đứng trước con mèo Donald. Chuột đã bới thóc, đào hang, gặm nhắm, gieo dịch trong nhà mèo một thời gian dài, giương oai diễu võ cứ tưởng mèo mù. Nay gặp con mèo dữ, mở vuốt chuyển mình. Chuột đành khúm núm (và hiền từ) kêu gọi hoà bình, phản đối chiến tranh!...

Phàm là mèo thì thiên mệnh của mèo là diệt chuột. Phàm là chuột thì bản chất là đào khoét, gặm nhắm, phá hoại, bòn rút, hèn hạ. Cho nên, mèo có vờn chuột thì cũng thật bình thường. Và chuột có co ro chân cẵng, líu ríu phản đối chiến tranh thì cũng chẵng lạ chi. Loại tiểu nhân lúc được thể thì múa máy hùng hồn, lúc kém thế thì cúm rúm, van vỉ, là rất bình thường!...

Và tôi. Tôi không muốn chiến tranh. Nhưng tôi muốn diệt tàu cọng. Tôi ủng hộ ông Trump. Con chuột cọng tàu đã gặm nhắm lở lói, nham nhở mọi mặt, mọi nơi trên đất nước tôi. Đất nước tôi không có mèo. Nên tôi cần ông. “ Mr. Cat Donald”!

Nguyễn Quang Chơn

25.9.20

Câu chuyện Đồng Tâm: Đúng, sai? Có cần thiết phải xử lý như vậy không?

Chính quyền đúng hay người dân đúng trong việc giành chủ quyền vài chục hecta đất ở Đồng Tâm, Mỹ Đức, Hà Nội? Thật sự tôi cũng không tỏ tường. Bởi để rõ ai đúng ai sai phải có một trọng tài phân xử, dựa trên tài liệu, pháp luật thanh minh. Bên đại diện cho nhà nước là công an, quân đội, tư pháp, chánh quyền. Bên đại diện cho người dân Đồng Tâm là các luật sư, họ mới được đọc hồ sơ, am hiểu luật pháp. Hai bên phải tranh luận sòng phẳng để đến được kết luận bên nào đúng, bên nào sai. Ở đây, tiếng nói chỉ được nghe từ phía chính quyền. Còn phía luật sư thì không được tranh luận. Vậy sao hiểu được ai đúng ai sai? Biểu rằng, mấy chục hộ dân ĐT đúng thì e quá cảm tính. Biểu rằng, chính quyền nói chính quyền đúng, phải nghe, thì quá độc tài!...

Thôi thì cứ cho là dân sai, và đặc biệt là cụ ông đảng viên cọng sản trên 80 tuổi, người cầm đầu vụ tranh chấp, là sai. Thì việc bắt cụ, đánh gãy chân là đúng hay sao? Và việc đưa công an súng ống đầy đủ, rạng sáng 09/1/20 đồng loạt tấn công nhà ông Kình, bắn chết ông và vì vậy mà 3 cậu sĩ quan công an “sụp hầm” chết là có cần thiết hay không?

Cứ cho là dân ĐT sai, họ đã lấn chiếm trái phép đất quân sự ở đồng Sênh. Họ đã xây dựng nhà ở trái phép trên đất đó. Thì, việc sai trái này chắc đã diễn ra từ rất lâu rồi. Cụ thể là họ đã mấy đời sinh ra lớn lên từ đây. Mà cái sai đó nếu đã không được chính quyền “hợp thức hoá” thì họ đâu có ăn ở bình yên trên đất đó được đã bấy lâu nay. Vậy cái sai là bởi chính quyền. Chính quyền những năm nào thì cũng là chính quyền của nước CHXHCNVN, cũng do một đảng CS lãnh đạo thôi mà. Vậy đảng cũng có sai chứ đâu mỗi dân sai?...

Và trong hiến pháp “đất đai là sở hữu toàn dân”, thì dân có “vặt” một ít đất xây nhà cày ruộng thì cũng giống như bánh trái trong nhà là để các con, rủi có thằng nào “ăn vụng” vài cái bánh thì hắn cũng lỡ nuốt vào bụng rồi, móc họng, moi bụng ra cũng chẳng để làm gì, sao không phạt con bằng cách khác, như sẽ không cho con ăn thêm chè, thêm trái???

Chính quyền có trong tay 362 ngàn ki lô mét vuông đất ( là tôi được học thuộc lòng từ lớp tiểu học, bây giờ còn bao nhiêu tôi không biết). Nay muốn giao vài trăm hecta đất cho công ty quốc phòng làm nhà máy, thì trấu cha chỗ, cần chi phải đến Đồng Tâm. Và nếu cần thiết phải đến ĐT thì “hẹm” đi vài ngàn mét vuông trong cả trăm hecta thì cũng chả “bỏ bèn” gì, chẳng ảnh hưởng gì đến dây chuyền, công nghệ sản xuất...Có cần thiết phải ngay lập tức lập lại trật tự nghiêm minh bằng cả một lực lượng võ trang an ninh hùng hậu của chính quyền như trong thời chiến???

Sao không khoanh vùng lại, tạm thời để đó. Phần xây thì cứ xây. Phần đất tranh chấp thì chỉ đạo cho chính quyền địa phương. Tuyệt đối không được mua bán, đổi cho. Không cấp phép xây dựng trên đó....Sống trên miếng đất mà biết rằng đang bị “bất hợp pháp”, không mở mang, bán mua được, sở hữu mà như vô sở hữu, thì đến hết đời con ông Kình, họ cũng chán mà dọn đi nơi khác, cần gì phải “đánh úp”, tấn công?...

Rồi bắt bớ, giam cầm 29 người dân, rồi đưa ra toà với những khuôn mặt sứt sẹo, ánh mắt thảng thốt hoảng sợ, những hình hài người dân xiêu vẹo..., phỏng được lợi ích gì. Rồi kết án tử hình! Bao nhiêu quan tham đã ăn không biết bao nhiêu hecta đất, hại không biết bao gia đình, để họ sống mà như chết, tham ô cả ngàn tỷ đồng, đã biết, sao không bắt, không nhốt, không tử hình. Giết hai người con cụ Kình, liệu có đáng cho sự nghiệp dài lâu của một đảng mà ông Hồ hằng mong ước là được sống mãi trong lòng dân???

Tối 15/9, mở ti vi thấy tin toà Đồng Tâm, chừng như cô phát thanh viên cũng chẳng đặng đừng phải thông báo tin trên, khuôn mặt cô cũng thoảng một nét buồn. Và lòng tôi cũng nghe quặn thắt!

Ôi đất đai, nhà cửa. Con giết cha, anh giết em, vợ giết chồng..., quá khổ đau!. Và bây chừ trên thanh thiên bạch nhật. Chính quyền giết thêm hai người nữa cho đủ 3, để trả đúng mối thù 3 người công an đã chết. Buồn thay!...

Quyền lực trong tay. Có biết bao nhiêu cách để xử lý hay hơn. Có cần thiết phải mở màn và kết thúc vụ tranh chấp đất đai Đồng Tâm theo cái cách đã làm này không?

16.9.20

Nguyễn Quang Chơn

Tiếng nước...Quảng. “Làm ăn như c...”

Từ nhỏ đã nghe mấy anh chị đùa nhau bằng giọng Quảng rất vui: “Làm ăn như c.., mà thấy mặt là đòi tiền!”...

Chừ mùa covid, học sinh cả thế giới học online. Ở VN, lũ trẻ con được một mùa nghỉ thiệt dài từ tết đến hè, rồi chẳng biết từ hè đến ngày nào...Giữa khi dịch bùng phát nguy hiểm, chỉ vì nguồn kinh phí thi cử quá lớn mà tay thượng thư bộ học cứ phải “nguyện vọng học sinh là được thi THPT”, rồi thì thi đợt một, đợt hai, tốn kém vô bờ, rồi thầy nhiễm, trò lây, làm cả một địa phương cuống quít...Ngoài tiêu tiền tốn kém ra, chẳng có gì mới mẻ, chẳng có gì tốt hơn. Rồi lại bắt tập trung khai giảng, sách giáo khoa lại đổi mới và tăng giá...

Nói ra thì nhiều người bảo tôi ác cảm cá nhân, bảo tôi “thổi tù và hàng tổng”, nhưng thực tế, từ khi tay này mới lên bộ học, phát biểu linh tinh, nhìn cái mặt, phong cách, lối nói, tôi đã...không ưa. Khi nghe giới thiệu chức vụ, tôi càng ngã ngửa. Đúng là hồi đó “nhìn cái mẹt thấy ghét”, rồi thì chừ, “lồm eng như kẹt, mà giữ ghế chẹt, không biết dị mẹt rứa mi?”...

( Làm ăn như c., mà giữ ghế chặt, không biết xấu mặt vậy mày?”) (Thông dịch viên “tiếng Quảng” ở “VPCP”)

Tôi cũng “sân si” thật, nhưng tính tôi hay nói thẳng, nên bị nhiều người ghét lắm! Thì thôi, “Trời sinh con mắt là gương. Người ghét ngó ít, người thương ngó nhiều!” (ca dao)..., ghét quá thì đừng ngó, cũng chẳng cần!...

Rồi lan man chữ “con c”, lại nhớ đến chữ “cái húm”. Hai anh chị Quảng Nam đi làm ăn xa ở tận miền Nam, tết về ngồi bên nhau trên một chuyến xe đò. Đường dài bắt chuyện làm quen: “ Chị năm ni lồm eng ra reng?”. “Năm ni mất mùa, dịch bệnh, tui lỗ to anh ơi. Còn anh reng, có đỡ hơn tui?” “Dạ không, chị lỗ to còn tui đây cũng kẹt cứng!”..., “lỗ to, kẹt cứng” cũng không bằng ông (nguyên) chủ tịch, bí thư thành phố của tôi. Hồi đang lừng lẫy, ổng chủ trì giao ban xử lý một toà nhà công nghệ thông tin đang xây dựng. Ổng muốn có một phòng họp khoảng ngàn người. Chủ đầu tư báo cáo , “dạ thưa anh, phòng họp công trình mình không chứa được ngàn thì cũng được tám trăm”, ông biểu đưa bản vẽ xem, rồi “phán”: “Diện tích nhỏ như cái húm ni mà đòi tám trăm với ngàn!”. Cả hội trường ai cũng cười vui, và phải công nhận ông đúng!...

 

“Nước Quảng” tôi còn có cái từ “nhăn húm” nữa. “Nhăn húm” thì tôi rất ok, nhưng bảo “cái húm” mà nhỏ là tui không chịu à nghen. Hãy nghe nữ sĩ H.X. Hương mô tả trong “Vịnh cô dệt vải”, và “Vịnh cái quạt” của bà:

“Thắp đèn lên thấy trắng phau phau

Con cò mấp máy suốt đêm thâu

Hai chân đạp xuống năng năng nhắc

Một suốt đâm ngang thích thích mau

Rộng hẹp nhỏ to vừa vặn cả

Ngắn dài khuôn khổ cũng như nhau

Cô nào muốn tốt ngâm cho kỹ

Chờ đến ba thu mới dãi màu”

“Một lỗ xâu xâu mấy cũng vừa

Duyên em dính dáng tự bao giờ

Chành ra ba góc da còn thiếu

Khép lại đôi bên thịt vẫn thừa

Mát mặt anh hùng khi nắng gió

Che đầu quân tử lúc sa mưa

Nâng niu ướm hỏi người trong trướng

Phì phạch trong lòng đã sướng chưa …”

“Rộng hẹp nhỏ to vừa vặn cả. Ngắn dài khuôn khổ cũng như nhau”, và” một lỗ xâu xâu, mấy cũng vừa”.., thì...còn lâu mà...nhỏ, đúng không, thưa bà con?...

Rồi lan man tiếp kiểu nói của dân Quảng tôi. Số là hiện nay phong trào thơ phú xuất hiện nhiều quá. Người người làm thơ, nhà nhà làm thơ. Quan lớn, quan nhỏ nào cũng làm thơ, cũng thích trích dẫn thơ... Đến nỗi mấy ông tổng thống Hoa Kỳ, từ Dân chủ đến Cọng hoà, khi thăm VN, tưởng dân này nghiện thơ, nên ông nào cũng bảo đàn em phải trích xuất vài câu Kiều vào trong bài phát biểu của ông...cho hợp “thổ nhưỡng”!...

Ngồi cà phê vỉa hè. Một cụ già cỡ cha tôi, cầm trên tay tờ báo, đọc tới đọc lui, rồi lẩm bẩm:

“ĐM, dân ta cái mẹt khờ khờ

Lồm eng như kẹt, lồm thơ thì tài!...”

Tôi may quá, đã bỏ làm thơ mấy chục năm nay, từ ngày lấy vợ!...

09.9.20

Nguyễn Quang Chơn, rảnh rỗi nói xàm

Tuổi già, làm gì cho hết thì giờ?...

Mấy ông bạn tôi hay nói. Tau bây giờ tỷ phú...thời gian! Tỷ phú tiền bạc: “tiền nhiều để làm gì?” Vậy tỷ phú thời gian: “Thời gian nhiều thì làm chi???”

Ta hãy xét thời gian của độ tuổi U70, cái tuổi mới chớm già. Chớm già, chưa bịnh, mà phải gác kiếm về vườn thì mới...rách việc. Nhất là mấy anh quan nhà nước sùng sục ăn uống, giành giựt, như con sói, con beo. Chợt đến 60, nghỉ cái rụp. Sáng ra, nhớ cái cặp màu đen, cái xe biển xanh, cậu tài xế xun xoe..., quơ tay quơ chân cho đỡ chán, rồi tìm ly cà phê đắng ngắt, rồi về nhà ra dô chẳng biết làm gì, thời gian dài vô tận!...

Mấy anh chị tam, tứ đại đồng đường thì trên có ông bà già, dưới có trẻ nít, bận rộn còn hơn lúc đi làm. Thành phần này thì không nhiều, không kể dô!

Mấy vị vừa rời công việc, đã vội mặc áo “osin”. Lũ con “hiếu thảo” giao cho chăm sóc toàn bộ mấy đứa trẻ. Chợ búa nấu nướng giặt giũ, trưa hoặc chiều chúng về, kiểm tra con cái, mời ông ly rượu, mời bà chai bia. Mỗi tháng chúng trích tiền lương cho ba mẹ vài triệu, gọi là để...ba mẹ tiêu! Thì giờ và trách nhiệm nặng nề lắm, từ sáng đến chiều quần quật, có đi mô được đâu mà tiêu, mà tỷ phú thời gian. Cũng không kể dô!...

Mấy ông bà bịnh tật suốt ngày với bệnh viện, bác sĩ, thuốc men. Ông chăm bà, bà chăm ông, tối tăm mặt mũi, cũng không kể dô!

 “Văn nghệ sĩ” thì thuộc...cõi trên. Họ được thượng đế cho xuống trần gian để...ăn chơi, làm đẹp cho đời. Cái cõi này của họ là cõi tạm. Thức ngủ ăn nhậu..., đều là giờ...sáng tác, giờ làm việc của họ, sướng khổ chẳng ai biết được. Nên cũng chẳng kể dô!

Mấy ông bà con cái trưởng thành, theo nếp sống mới hiện đại. Con cháu ở riêng, cuối tuần, hoặc cả tháng mới về thăm chơi. Hoặc những gia đình cho con đi học nước ngoài, ở luôn bển, lập gia đình bển, công việc bển, thi thoảng gọi “face time” thăm viếng, gởi ít thuốc, ít quà, vài năm mới gặp nhau được một lần. Ông bà cũng bạc tiền đủ, không cần chi con cái, ngày ngày lụi cụi bên nhau. Những trường hợp này mới đáng nên bàn!....

Một ngày 24 giờ. Ngủ giỏi lắm thì 7 giờ, (6 giờ đêm, 1 giờ trưa). Còn 17 giờ. Có 2 giờ tập thể dục, 2 giờ chợ búa, 2 giờ ăn, dọn rửa. Vị chi là hết 6 giờ. Còn 11 giờ, làm chi ta? Một số ông bạn tôi còn 2 giờ cà phê sáng tán gẫu. 2 giờ nhậu buổi chiều, tiêu được thêm 4 giờ. Mà cà phê thì ngày nào cũng được, chớ chiều nào cũng đàn đúm nhậu nhẹt, thì cũng nên xem lại “tình cảnh gia đình” anh ta!...

Tóm lại làm chi thì cũng dư khoảng 7 đến 8 giờ. Ông bạn tôi nói. Tau dành thời gian đi du lịch. Tuyệt. Nhưng du lịch rồi cũng về nhà chớ chẵng lẽ đi hoài...

Ông bạn tôi nói tau đọc sách. Tôi xin bái ông làm sư phụ. Với cái tuổi này không đọc sách được nữa rồi. Tay cầm sách thấy mỏi, mắt đọc chữ thấy nhoà, đầu nhét thêm ý thấy nặng, khó lắm. Ông bảo, tau nghe nhạc. Tôi đố ông nghe nhạc được hai, ba tiếng đồng hồ. Người bảo tau đi thăm bạn bè, người thân. Ối chào, chẵng lẽ ngày nào cũng thăm bạn, người thân. Mà liệu bạn và người thân có vui mừng đón ông tới “giết thì giờ”?...

Cái tuổi, già không già, trẻ không trẻ. Muốn làm việc mà không có việc. Thời gian rảnh mà cứ lẩn quẩn như gà mổ quanh cối thóc, cứ dõi mắt trên ti vi, chơi face book ảo, thì quả là rách việc, mệt mỏi, dễ gây buồn chán, ức chế, bệnh tật!...

Có người hỏi ngược lại tôi. Vậy ông cũng hưu, cũng còn khoẻ, ông làm gì? Thì cũng như ông rứa thôi. Cũng ngủ, ăn, tập thể dục, cũng rảnh nhiều giờ...Nhưng nhờ covid bắt cách ly, không đi ra ngoài, không gặp gỡ ai cả tháng trời, nên “ngộ” ra được một số điều...

Trước hết là trân trọng từng khắc giây “không  corona” hiện tại. Rồi cám ơn trời đất đã cho mình biết ăn ngon, được ngủ yên. Rồi nhận ra rằng hạnh phúc đời người là gia đình, tài sản của người là con cái. Rồi biết rằng xã hội này, ai cũng có mỗi phận người riêng, mỗi người tự xử đời mình. Và thấy rằng mình là mình, bạn là bạn, anh là anh, em là em. Tính tình, quan điểm, yêu ghét khác nhau, nên cũng chẳng chia sẻ được điều gì!...

Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Nên xuất phát từ nhận thức bản thân mà có hành động phù hợp, khoái lạc. Như Phật dạy trong bát chánh đạo. Phải chánh kiến. Chánh tư duy. Rồi mới chánh nghiệp. Ta thấy, ta suy nghĩ, rồi ta mới làm. Thấy đúng, suy nghĩ đúng, thì việc làm ta đúng. 8 giờ, hay 10 giờ, ta cũng vẫn thấy khoan khoái vô cùng. Lúc ấy ta không cần hỏi, thời gian nhiều để làm gì, và hỏi cũng chẳng để làm gì, bởi ta không quan tâm đến thời gian nhiều hay ít. Covid dạy ta cách tiêu thời gian cuộc sống trong ý niệm riêng, cho ta, không phải cho người, nên ta thấy mọi chuyện nhẹ nhàng....

Rồi học Trần Nhân Tông:

“Cư trần lạc đạo thả tuỳ duyên

Cơ tắc xan hề, khốn tắc miên

Gia trung hữu bảo hưu tầm mích....”

Thả tuỳ duyên, thấy đói bụng thì ăn, thấy buồn ngủ thì ngủ. Cũng đừng lo lắng nhiều cho việc cholesterone, lên ký, lên đường.... Vô lo, thì không nhàm chán...

Nhận biết những niềm vui tự thân mình, đừng tìm chi đâu xa cho mệt, “hưu tầm mích”,  sẽ cảm thấy thời gian này hữu ích, không dư!...

23.9.20

Nguyễn Quang Chơn